هەرێم نیوز
ئێران هەنگاوەکانی وڵاتانی ئەوروپا بەرامبەر بەرنامە ئەتۆمییەکەی وڵاتەکەی بە دژایەتی گەلی ئێران ناودەبات و وەزیری دەرەوەی ئەو وڵاتەش دەڵێت، "هەنگاوەکانی ئەو وڵاتانە نایاسایین و لەکاتی گونجاودا وەڵامی پێویستمان دەبێت".
ئەمڕۆ هەینی، عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران، لە هەژماری خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس، هەڵوێستی خۆی لە بارەی بڕیاری وڵاتانی ترۆیکا بۆ چالاککردنی میکانیزمی سناپ باک، دەربڕی.
وەزیری دەرەوەی ئێران، ڕایگەیاند: بڕیاری وڵاتانی بەریتانیا، ئەڵمانیا و فەرەنسا کاریگەریی لەسەر گفتوگۆ و دانوسانەکان لەگەڵ ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆم دەبێت. جەختی لەوەش کردەوە، ئەو سێ وڵاتە بە نوێنەرایەتیی ئیسرائیل و ئەمەریکا فشار دەکەن.
ئەوەشی خستەڕوو، بڕیارەکەی وڵاتانی ترۆیکا دەرئەنجام و لێکەوتەی خراپی دەبێت، ئێمە وەڵامی گونجاوی ئەو سێ وڵاتە دەدەینەوە.
هاوکای باسی لەوە کرد، سێ وڵاتەکە تۆمەتیان بۆ ئێران هەڵبەستووە و ڕایانگەیاندووە، "تاران گفتوگۆ و دانوستانی ڕەت کردووەتەوە". ئەم کارەشیان زۆر قێزەوەنە.
عەباس عێراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران ڕایگەیاند، بڕیاری سێ وڵاتەکەی ئەوروپا کە بریتین لە ئەڵمانیا و فەرەنسا و بەریتانیا، بۆ زیادکردنی فشارەکان لەسەر گەلی ئێران، بەناوی ئیسرائیل و ئەمریکاوە ئەنجامدراوە و نامۆراڵ، نادادپەروەرانە و نایاساییە و ئێران ویستی دانوستان و ڕێککەوتنی هەبووە بەڵام لە قۆناغەکانی کۆتاییدا هێرش کراوەتە سەر وڵاتەکەمان.
ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو ڕێگایەی ئەوروپا گرتوویەتی، ئەگەر کۆنترۆڵ نەکرێت، لێکەوتەی جددی لەسەر متمانەی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوەیەکگرتووەکان لەسەر ئاستی جیهان دەبێت چونکە هەنگاوەکە نایاساییە و بەبێ پرۆسەی یاسایی یان بنەمایەکی یاسایی ئاشتی و ئاسایشی نێودەوڵەتی دەخاتە مەترسییەوە.
وڵاتانی زلهێزی ئەوروپا 30 ڕۆژ وادەیان داوەتە ئێران کە پابەند بێت بە ڕێککەوتنی ئەتۆمی ساڵی 2015 و ڕێگە بە پشکنەرانی نەتەوەیەکگرتووەکان بدات لە پێگە ئەتۆمییەکانی کار بکەن ئەگەرنا سزاکانی سەر ئەو وڵاتە چالاک دەکەنەوە.
سێ وڵاتی ئەوروپا کە پێکدێن لە بەریتانیا، فەڕەنسا و ئەڵمانیا داوایان لە ئێران کرد هەنگاوە پێویستەکان بنێت بۆ چارەسەر کردنی نیگەرانییە جددییەکانی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی سەبارەت بە بەرنامە ئەتۆمییەکەی، دووپاتیشیان کردەوە کە میکانیزمی کاراکراو بۆ دووبارە سەپاندنەوەی سزا نێودەوڵەتییەکان بەسەر تاراندا کۆتاییهاتنی ڕێڕەوی دیپلۆماسی نیشان نادات. هیچ بژاردەیەکیان نییە. گەشەسەندن و کۆگاکردنی بێ هەژماری یۆرانیۆمی زۆر پیتێنراوی ئێران، لەگەڵ سنووردارکردنی کاری پشکنەران، هیچ دەرفەتێکی بۆ نەهێشتووینەتەوە.
پێنجشەممە 28ی 8ی 2025، ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز، بە پشت بەستن بە چەند سەرچاوەیەکی ئاگادار بڵاوی کردەوە، هەر یەکە لە وڵاتانی بەریتانیا، ئەڵمانیا، فەرەنسا، کە وڵاتانی 'ترۆیکا' ناسراون، میکانیزمی سناپ باکیان لە دژی ئێران چالاک کرد.
ميكانیزمی سناپ باك (Snapback) یانیش (جڵه‌وكردنی په‌له‌پیتكه) پلانی ئه‌مه‌ریكا بوو له سه‌رده‌می باراك ئۆباما له ساڵی 2015، بۆ ئه‌وه بوو ئه‌گه‌ر ئێران پابه‌ندی به‌ڵێنه‌كانی نه‌بێت به‌رانبه‌ر به‌و لایه‌نانه‌ی دواتر به ڕێككه‌وتننامه‌ی 5+1 یاخود (JCPOA)، كه پێكهاتبوون له ئه‌مه‌ریكا، به‌ریتانیا، فه‌ره‌نسا، ڕووسیا، چین و ئه‌ڵمانیا، ناسران. ئامانجی سه‌ره‌كیشی بریتی بوو له دڵنیاكردنه‌وه‌ی وڵاتانی ڕۆژئاوا و ئیسرائیل و وڵاتانی ناوچه‌كه، كه ئه‌م میكانیزمه خێرایه ده‌توانێت دووباره سزاكانی سه‌ر ئێران بگه‌ڕێنێته‌وه، ئه‌گه‌ر پابه‌ندیی پابه‌ندی و به‌ڵینه‌كانی نه‌بێت.
ڕێككه‌وتننامه‌ی 5+1، له چوارچێوه گشتییه‌كه‌یدا گوزارشت له بڕیاری ژماره 2231ی ئه‌نجوومه‌نی ئاسایشی نێوده‌وڵه‌تیی ده‌كات وه‌كوو چه‌ترێك بۆ هه‌موو بڕیاره تاكلایه‌نه‌كانی ئه‌نجوومه‌نی ئاسایش كه كۆمه‌ڵێك سزای له‌خۆ گرتووه.
هەروەها میکانیزمی سناپ باک مافی ئەوە دەداتە ئەمه‌ریکا بۆ هەموو بڕیاره پەیوەندیدارەکانی ئەنجوومەنی ئاسایش بگەڕێتەوە و داوای گەڕاندنەوەی دەستبەجێیان بکات لە ماوەی 30 ڕۆژدا، واته لە دوای ئاگادارکردنەوەی ئەنجوومەنی ئاسای
ئه‌مه‌ریكا لە ئەیلوولی 2020ـدا هەوڵی چالاککردنی ئه‌و میكانیزمه‌ی بۆ دووبارە سەپاندنەوەی سزاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان به‌سه‌ر ئێراندا بوو، بەڵام زۆرینەی ڕەهای ئەندامانی ئەنجوومەنی ئاسایش ڕەتیان کردەوە، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی کە ئەمه‌ریکا له‌ناو ڕیككه‌وتننامه‌كه‌دا نه‌مابوو.
ترۆیكا زاراوه‌یه‌كی ڕووسیی سیاسییه بۆ كۆبوونه‌وه‌ی سێ وڵات به‌كار دێت كه هه‌ر سێ وڵات به‌رانبه‌ر به دۆسیه‌یه‌ك یه‌ك هه‌ڵوێست و یه‌ك بۆچوونی هاوشێوه و هاوبه‌شیان هه‌بێت. به‌ریتانیا، ئه‌ڵمانیا و فه‌ره‌نسا له‌م باره‌وه له دۆسیه‌ی ئه‌تۆمی ئێران یه‌ك بۆچوونی هاوبه‌شیان هه‌یه.