ئایا دواجار سزا نەوتییەکانی ترەمپ لە ڕووسیا پوتین دەجووڵێنێت؟ مەترسی لەسەر داهاتی نەوتی مۆسکۆ زۆر گەورەیە. بەڵام ئایا بەس دەبێت؟

سەپاندنی سزاکانی ئەم دواییە بەسەر کۆمپانیا نەوتییە زەبەلاحەکانی ڕووسیا، ڕۆسنەفت و لوکۆیل، لەلایەن دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکاوە، شەپۆلی شۆکی لە ڕێگەی بازاڕی وزەی جیهانییەوە ناردووە. ئەم هەنگاوە وەک پەرەسەندنێکی بەرچاو لە ململانێکانی نێوان ڕووسیا و ئۆکرانیا سەیر دەکرێت، ئامانجی ئەمریکا فشاری دارایی ڕووسیا و ناچارکردنی کرێملین بەرەو ڕێککەوتنی ئاشتییە. بەڵام پرسیارەکە هەر دەمێنێتەوە: ئایا دواجار سزا نەوتییەکانی ترامپ لە ڕووسیا پوتین دەجووڵێنێت؟

کاریگەری لەسەر ئابووری ڕووسیا
سزاکان دوو لە گەورەترین کۆمپانیای نەوتی ڕووسیا دەکەنە ئامانج کە پێکەوە زیاتر لە 5%ی بەرهەمی نەوتی جیهانی پێکدەهێنن. وەزارەتی خەزێنەی ئەمەریکا سەروەت و سامانی کۆمپانیای ڕۆسنەفت و لۆکۆیل لە ئەمریکا بەستووە و ڕێگری لە دامەزراوە ئەمریکییەکان کردووە کە بازرگانی لەگەڵیاندا بکەن. ئەم هەنگاوە بووەتە هۆی بەرزبوونەوەی نرخی نەوت و نرخی نەوتی خاوی برێنت نزیکەی 4% بەرزبووەتەوە و گەیشتووەتە 65 دۆلار بۆ هەر بەرمیلێک.

پێدەچێت سزاکان زیان بە ئابووری ڕوسیا بگەیەنن، بەڵام ڕەنگە کاریگەرییەکانی سنووردار بن. ڕووسیا خۆی لەگەڵ سزاکانی پێشووی ڕۆژئاوا گونجاندووە بە گۆڕینی ڕێڕەوی هەناردەکردن لە ڕێگەی "بەلەمی سێبەر"ی خۆیەوە و ڕوو لە کڕیارە نوێیەکان لە ئاسیا. چین و هیندستان کە گەورەترین هاوردەکاری نەوتی ڕووسیان، لە ئێستاوە دەستیان کردووە بە هەستکردن بەو چەقۆیە، هەندێک لە پاڵاوگەکان کڕینەکانیان کەمکردووەتەوە یان بەدوای دابینکەری بەدیلدا دەگەڕێن.

کاریگەری سزاکان
کاریگەری سزاکانی ترەمپ لە وەرچەرخانی کردەوەکانی پوتین تا ئێستا نادیارە. لە کاتێکدا بێ گومان سزاکان زیان بە ئابووری ڕووسیا دەگەیەنن، بەڵام ڕوون نییە کە ئایا بەس دەبن بۆ ئەوەی پوتین ناچار بکرێت بۆ سەر مێزی دانوستان. پوتین لە بەرامبەر سزاکانی پێشوودا خۆڕاگری خۆی نیشانداوە و کەرتی وزەی ڕووسیا هەست بە متمانە دەکات بە توانای خۆی بۆ گونجاندن.

جگە لەوەش ڕەنگە سزاکانی ئەمریکا بەس نەبن بۆ ڕاگرتنی هەناردەکردنی نەوتی ڕوسیا بەتەواوی. ڕوسیا ڕێگاکانی دۆزیوەتەوە بۆ دەربازبوون لە سزاکانی پێشوو، پێدەچێت ئەو وڵاتە بەردەوام بێت لە دۆزینەوەی ڕێگاکانی فرۆشتنی نەوتەکەی، هەرچەندە بە تێچووی زیاتریش بێت. سزا لاوەکیەکان کە دامەزراوە داراییە بیانییەکان دەکەنە ئامانج کە بازرگانی لەگەڵ کۆمپانیای ڕۆسنەفت و لوکۆیل دەکەن، ڕەنگە کاریگەرییەکی بەرچاوتریان هەبێت، بەڵام کاریگەرییەکانیان هێشتا ماوە ببینرێت.

دەرئەنجامە ئەگەرییەکان
هەروەها سزاکان لێکەوتەی ئەگەری بۆ ئابووری جیهانیش هەیە. بەرزبوونەوەی نرخی نەوت ئەگەری هەیە ببێتە هۆی بەرزبوونەوەی هەڵاوسان، ئەمەش زیان بە گەشەی ئابووری دەگەیەنێت. سەرەڕای ئەوەش، ڕەنگە سزاکان ببنە هۆی دابەزینی ئاستی بەرهەمهێنانی نەوتی جیهانی، ئەمەش ناهاوسەنگیی ئێستای دابینکردن و خواست گەورەتر بکات.

جگە لەوەش، ڕەنگە سزاکان کاریگەری لەسەر ئۆکرانیاش هەبێت. ئەگەر هەناردەی نەوتی ڕووسیا کەم ببێتەوە، ڕەنگە ئۆکرانیا داهاتی ترانزێت لەدەست بدات، ئەمەش ڕەنگە ئابوورییەکەی زیاتر گرژ بکات. لە لایەکی دیکەوە ئەگەر گەمارۆکان سەرکەوتوو بن لە ناچارکردنی پوتین بۆ دانوستان، ئەوە دەتوانێت ببێتە هۆی چارەسەرکردنی ئاشتیانەی ململانێکان.

ئەنجام
لە کۆتاییدا دەڵێین، سزا نەوتییەکانی ترامپ لە ڕووسیا هەنگاوێکی بەرچاوە، بەڵام کاریگەرییەکانیان لە وەرچەرخانی پوتین تا ئێستا نادیارە. لە کاتێکدا بێ گومان سزاکان زیان بە ئابووری ڕووسیا دەگەیەنن، بەڵام ڕوون نییە کە ئایا بەس دەبن بۆ ئەوەی پوتین ناچار بکات لەسەر مێزی دانوستان. کاریگەری لەسەر ئابووری جیهانی و ئابووری ئۆکرانیا بەندە بە هۆکاری جۆراوجۆرەوە، لەوانە کاریگەریی سزاکان و توانای ڕووسیا بۆ گونجاندن.

لە کۆتاییدا سەرکەوتنی سزاکان بەندە بە هۆکاری جۆراوجۆرەوە، لەوانە ئاستی هاوکاری نێودەوڵەتی، توانای ڕووسیا بۆ گونجاندن و کاریگەرییەکانی لەسەر ئابووری جیهانی. لەگەڵ بەردەوامبوونی دۆخەکە، شتێک دڵنیایە: گرەوەکان زۆرن.