دواین هەواڵ

متمانە و خیانەت، لەجەنگی 12 ڕۆژەدا

‌حەسەن ئەحمەد مستەفا

6 کاتژمێر پێش ئێستا


6 لە 9
 لە ماوەی شەڕی 12 ڕۆژەدا، بە گوێرەی زانیارییەکان، هێرشە ئاسمانییەکانی ئیسرائیل دەیان فەرماندەی ئێرانی لە ناوخۆی تاران لەناوبرد،  وردبینی ئەم تیرۆرە ئامانجدارانە ڕاستییەکی حاشا هەڵنەگر پیشان دەدات کە خیانەتی ناوخۆیی ئێرانی بەشداربووە لەم گورزە دەقیقە.  ئەم جۆرە ئۆپەراسیۆنانە، بە تایبەتی لە قووڵایی پایتەختێکی دووژمنداردا، پێویستیان بە زانیاری هەواڵگری ورد و بەدواداچوونی جووڵە و ناسنامەی پشتڕاستکراوە هەیە.  ئەمانە تەنها بەرهەمی چاودێری دوور نین؛  ئەوان جێ دەستی ناوخۆیین.
 لەگەڵ ئەوەشدا دەوڵەتی ئێران بێ دەنگ هەندێک خەڵک سزا دەدات و دەستەواژەی خیانەت ناکاتە ڕۆژەڤی مێدیا. 
 مرۆڤ بۆ تێگەیشتن لەم بێدەنگییە حیسابکراوە، پێویستە بەدواداچوون بۆ لۆژیکی سیاسی  کۆماری ئیسلامی ئێران بکات، نیزامێک کە نکۆڵی لە خیانەت ناکات لەبەر ئەوەی بوونی نییە، بەڵکو لەبەر ئەوەی دانپێدانان بەو خیانەتدا، ئەفسانەی یەکگرتوویی و دڵسۆزی و پاکی ئایدیۆلۆژییە بنیات نراوەکەی هەڵدەوەشێنێتەوە.  خیانەت، لە وشەسازیی سیاسی ئێراندا، تەنیا تاوان نییە، داڕمانی چیرۆکێکی دەیان ساڵەیە.
 لە دەوڵەتە تاکڕەوەکان یان نیمچە دەسەڵاتخوازەکاندا، کە شەرعیەتی ڕژێم لەسەر پاکی ئایدیۆلۆژی و دەسەڵاتی ناوەندی بنیات نراوە، دانپێدانان بە خیانەت  لە پێشێلکاریی تێدەپەڕێت.  هەڕەشە لە خودی پەیکەری کۆنترۆڵگەرای ناوەندی دەکات.  داننانی  ئاشکرا  بەوەدا کە بەرپرسانی باڵای سەربازی یان هەواڵگری پشتیان دە ڕژێم کردووە، یەکسانە بە دانپێدانان بەوەی کە دەوڵەت لاوازە نەک لەبەردەم دوژمنە بیانییەکان، بەڵکو لە ڕووی لێکترازانی ناوخۆییش.
 لە سیستەمی دیموکراسیدا خیانەت پۆلێنێکی سیاسی و یاساییە، بە ئاشکرا لێکۆڵینەوەی لەسەر دەکرێت، لە پەرلەمان مشتومڕی لەسەر دەکرێت، لە دادگاکاندا دادگایی دەکرێت.  لەبەرامبەردا لە کۆماری ئیسلامیدا خیانەت وشەیەکی بێدەنگە لێکراوە.  لە چرپە و دادگا نهێنییەکان و لەسێدارەدانی بێناودا بوونی هەیە، بەڵام بە دەگمەن لە لێدوانی فەرمیدا ڕێسەو پێسەی بۆ دەکرێت.  ڕێژیمی ئێران لەبری ئەوەی خیانەت بکاتە ڕۆژەڤی ناوحۆیی ئەوا هەزمکردنەکەی پێ باشترە.  دانپێدانانی گشتی زمانێک بۆ ناڕەزایەتی دروست دەکات کە تەنانەت ڕژێمیش ناتوانێت کۆنتڕۆڵی بکاتەوە.
لە کاتێکدا ئێران ڕەتیدەکاتەوە دان بە خیانەتدا بنێت تەنانەت کاتێک خوێنی لەبەردەڕوات، ئێمەی کورد خیانەتمان کردووە بە وشەسازییەکی ڕۆژانە، ڕەنگە تەنانەت، خیانەتی هەندێکیان پێوەری شۆڕشگێڕی هەندێکیان بێت. ئێمە بە ئاشکرا یەکتر تۆمەتبار دەکەین، دەچێنەوە سەر دابەشبوونە کۆنەکان، لە مێدیاوە بۆ میرنشینەکانی سەردەمی عوسمانی و سەفەوی باسی خیانەت دەگێڕینەوە  و بێکۆتایی لە ژێر وەهمی ڕاستگۆیی و گوایە خۆڕاستکردنەوەدا دابەشکارییەکانی ڕابردوو دووبارە دەکەینەوە.  لەبری ئەوەی زیانەکان هەزمبکەین و کارلەسەر دروستکردنەوەی گیانی بەکۆمەڵ بکەین پێچەوانەکەی دەکەین ڕۆحی خۆمان دەهاڕین.
کارەساتەکە تەنیا ئەوە نییە کە خیانەتمان لێ کراوە جا لەلایەن دراوسێکانەوە،  هاوپەیمانەکان، یان  لەلایەن ئەکتەرە ناوخۆییەکانەوە بێت، بەڵکو ئەوەندە زۆر پەیڤی خیانەتمان بەکارهێناوە، هێندە بەگوێی یەکترمان داداوە کە وشەکە قورسایی ئەخلاقی خۆی لەدەستداوە.  بۆتە بیانوو، ئامرازێکی سیاسی و دروشم.  خیانەت لە چوارچێوەی ئێمەدا بووەتە ڕۆتین.  ئەمەش لێکەوتەی قووڵی لە سەر متمانە هەیە.  بە پێچەوانەی ئێرانەوە کە بە نکۆڵیکردن لە خیانەت یەکگرتوویی خۆی دەپارێزێت، ئێمە بە ڕاگەیاندنی بەردەوام متمانەمان لەناوبردووە.  لەو شوێنانەی کە ڕەتیدەکەنەوە خیانەت بکەنە "تەنها وشەیەک"، ئێمە ڕێک ئەوەمان کردووە.  ئەنجامەکەی چییە؟  جەماوەرێکی ماندوو، نوخبەیەکی تێکشکاو و کولتوورێکی سیاسی عاتیفی کە ناتوانێت دیدگا و پێکەوەیی درێژخایەن بپارێزێت.
ئێمەی کورد، خووی ڕاگەیاندنی  وێرانکەری خۆمانیشمان پەرەپێداوە. هەر نەوەیەکی کە دێت نکۆڵی لە ڕۆڵی نەوەی پێشخۆی دەکات و سەرەتایەکی نوێ ڕادەگەیەنێت و وەک ئەوەی مێژوو لە ئەوانەوە دەستی پێکردبێت قسە دەکەن.  بەم کارە نەک تەنها لە نێوان لایەنەسیاسییەکاندا، بەڵکو لە نێوان نەوەکاندا متمانە دەکوژن.

 متمانە لە ڕێگەی لەنوێوە تێهەڵچوونەوە دروست نابێت، لە ڕێگەی بەردەوامییەوە بنیات دەنرێت.  بەڵام ئێمە بەردەوامیمان پچڕاندووە بە بەردەوامی دووبارە شانۆگەریی ناسنامەی خۆمان و قوربانیبوونی خۆمان و شەرعیەتی خۆمان دەکەینەوە.  لەبری ئەوەی لەسەر ئەوەی پێشتر هاتووە بنیات بنێین، ڕەتی دەکەینەوە، لەبیرمان دەچێت کە هەر جارێک مێژوو دەسڕدرێتەوە بێمتمانەیی چەند هێندە دەبێت.
 تەنانەت یادکردنەوەکانی ئێمە، بۆ ڕاپەڕین، سەرکەوتن، دۆڕان، ساتەکانی بیرکردنەوە نین بەڵکو بۆ ساتەکانی دابەشکاری سیاسین.  وە لەم کردەوە بەردەوامەی دووبارەکردنەوەی خۆماندا، باوەڕمان لەدەست دەدەین.  خەڵک چیتر گوێ ناگرن، نەک لەبەر ئەوەی گرنگی پێنادەن، بەڵکو لەبەر ئەوەی پێشتر هەمووی بیستووە، لە هەموو ئاراستەیەکەوە، بە هەموو دەنگێک، هەریەکەیان بانگەشەی ئەوە دەکەن کە یەکەمن و دواجار چوونکە نیشتیمانەکەیان دەکوژن خۆیان هیچ نین.
ڕژیمی ئێران بە هەموو سەرکوت و توندوتیژیەکانیەوە، دەزانێت چۆن ڕێزەکانی ناوخۆیی خۆی بپارێزێت.  دەزانێت متمانە لە نێوان فەرمانڕەوا و سەرباز و هاووڵاتیدا پرسێکی هەستیارە و ئاساییکردنەوەی خیانەت ئەو متمانەیە لاواز دەکات.  کەواتە خیانەت سەرکوت دەکات نەک لە دادپەروەری ڕژیمەکە، بەڵکو لە ستراتیژێک کە دواڕۆژی لاگرنگە.
ئێمە بە دەنگی بەرز متمانە دەکوژین.  هەموو ناکۆکییەک دەبێتە ڕاگەیاندنی بەرێککەوتنی ناوخۆیی، هەر ڕەخنەیەک دەبێتە برینێکی کوشندە، هەر گۆڕانکارییەکی سیاسی دەبێتە خیانەت لە میللەت.  ئەمە تەنیا سیاسەتێکی ناباش نییە، زەبرێکی بەکۆمەڵە لەڕووحی متمانەی بەکۆمەڵمان دەدرێت.
ئەگەر بمانەوێت وەک گەلێکی سیاسی بژین، نەک تەنها وەک کولتوورێک کە بەردەوم خۆی بریندار دەکات، دەبێت بیر لە پەیوەندیی خۆمان لەگەڵ وشەی "خیانەت" بکەینەوە.  نابێت مێژوو بسڕینە. بەڵکو باشترە لێی تێبگەین.  هەڵەکان دەبێت دانیان پێدا بنرێت بێ ئەوەی وەک گوناهی ئەبەدی بەلاوە بنرێت.  دەبێت ڕەخنەکان ببیسترێن بێ ئەوەی وەک خیانەت بەخێوبکرێن.  سیاسەتکردن دەبێت ڕاست بکرێتەوا بۆ ئەوەی کە شەنگستی دانوستان بێت نەک تڕۆکردن.
ئەگەر نەتوانین بناغەکانی متمانە لە نێو گەلەکەماندا بنیات بنێینەوە،  لە نێوان سەروخوار، ڕاست و چەپ، لە نێوان ڕابردوو و داهاتوودا، لە نێوان نیاز و دەرئەنجامدا، ئەوا ئێمە وەک گەلێکی ترساو دەمێنینەوە. نە ئێمە و نە هیچ نەتەوەیەک، هەرچەندە ڕەسەنیش بێت بە کۆیلەبوونی یادەوەری ناتوانێت بۆ ماوەیەکی زۆر لەو ترسە ڕزگاری بێت.

Copyright © 2020 All Rights Reserved Designed And Developed By AVESTA GROUP