لە 9ی ئایاری 1945 مرۆڤایەتی هاوچەرخ گەورەترین ڕووداوی مێژوویی ‌و وەرچەرخانی چلۆنایەتی بە سەركەوتن بەسەر نازیزم‌ و بەرزكردنەوەی ئاڵای سوور لەسەر باڵاخانەی ڕایخستاك لە بەرلین، تۆماركرد. كۆتاییهاتن بە نازیزم ‌و فاشیزم هەنگاوێكی سەرەكی كۆتایپێهێنانی شاڵاوی جینوساید ‌و هۆلۆكۆست‌ و پاكتاوی نەژادی بوو. بە كۆتایهاتنی دوومەمین شەڕی جیهان، سیستمێكی نوێی جیهانی ‌و رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان ‌و ڕەوشێكی نوێ لە جیهاندا هاتەكایەوە، كە زەمینەیەكی لەباری بۆ تێكۆشانی بزووتنەوەی رزگاریخوازی گەلان دروستكرد. بەگشتی سەركەوتن بەسەر فاشیزم وانەیەكی مێژوویی گرنگی پێشكەش بە مرۆڤایەتی كرد‌ و بوو بە بنەمای هوشیاركردنی نەوەی داهاتوو سەبارەت بە مەترسییەكانی هزری فاشیزم.

چەمكی فاشیزم كە هەردەم لە بابەتی شەڕ ‌و توندوتیژی ‌و جینوساید جیانابێتەوە، بەشێكە لەو دیاردانەی، كە سەرمایەداری وەك سیستمی ئابووری ـ سیاسی بەرهەمیدەهێنێت ‌و تا ئێستا مەترسییەكانی لە ئارادایە‌ و هەردەم لە كاتی قەیرانەكانیدا، باڵادەستە كۆنەپەرستەكانی نێو ئۆلیگارشی دارایی دەسەڵاتدار پەنا بۆ ئەم ڕێگایە بۆ چارەسەركردنی قەیرانەكان دەبن.

لە هەمان كاتدا هزری فاشیزم وەك بژاردەیەك لەلایەن كۆمەڵێك بزووتنەوەی سیاسی لە كاتی بوونی قەیراندا، وەك ئاراستەیكی ئۆپۆزسیۆن دژ بە ڕەوشی سیاسی پەیڕەودەكرێت. ئەمڕۆ ئەو دیاردانەی بەشێوازی جۆراجۆر شوناسی زەمینەخۆشكردنە بۆ فاشیزم، بواری جیاوازی گرتۆتەوە، لەوانە: بیری پاكتاوی نەژادی ‌و بڵاوكردنەوەی ڕق دژ بە كەمینەكان ‌و وازنەهێنان لە دەسەڵات‌ و بەرتەسككردنەوەی ئازادییەكان ‌و فشارخستنەسەر ڕۆژنامەگەری ‌و كۆمەڵگەی مەدەنی ‌و توندوتیژی سیاسی ‌و قۆرخكردنی میدیا ‌و بەكارهێنانی تەكنۆلۆجیا بۆ بڵاوكردنەوەی ڕق و كینە.
یەكێك لە شێوازەكانی فاشیزم، بابەتی تیرۆرە، كە میلیشیاكان بە ناوی عەقیدەی ئایینییەوە پەیڕەوی دەكەن. تیرۆر قایلنەبوونە بە بەرامبەر بەهۆی جیاوازی هزرییەوە‌ و كاركردنە بۆ سەپاندنی هزر ‌و شێوازێكی تایبەت لە تەرزی ژیان ‌و بیركردنەوە‌ و سەپاندنی بەسەر بەرامبەر، بۆ ئەم مەبەستەش توندوتیژی بەكاردەهێنرێت. تیرۆر و فاشیزم لە شێوازی گوتاری هاندانی سیاسی یەكدەگرنەوە‌ و دژایەتیكردنی دیموكراسی ‌و مافی مرۆڤ‌ و ئازادییەكان كۆیاندەكاتەوە.

لە جیهانی ئەمڕۆدا فاشیزم وەك ئەوەی پێش دووەمین شەڕی جیهانی لە ئارادابوو دەرناكەوێت. ئەمڕۆ فاشیزم بەشێوازی نوێ ‌و بەجلوبەرگی نوێ‌ و لەچوارچێوەی دیاردەی نوێدا‌ و لە سایەی ئاڵۆزبوونی قەیرانی ئەمڕۆی سەرمایەداری هاوچەرخدا، باكێجێك دروست دەكات، كە بنەماكانی بریتین لە نەفرەت لە بیانی ‌و سەپاندنی دیكتاتۆری ‌و ئیستبداد بە وێنە جۆراجۆرەكانیەوە‌ و كاركردن بۆ پاكتاوكردنی پێكهاتەی كۆمەڵایەتی بچووك بە ژمارە‌ و شەڕی جینوساید دژ بە كەمینەكان‌ و بەرپاكردنی شەڕی تایفەگەری ‌و ئایینی ‌و بەردەوامبوونی چاوگەكانی بارگرژی ‌و سازدانی شەڕی نێودەوڵەتی ‌و هەرێمی ‌و شەڕی بازرگانی ‌و تێكدانی ژینگە.

هۆكاری سەرەكی فاشیزم‌ و تیرۆر، كە دیاردەكانی بە وەرگرتنی دەسەڵات لەلایەن توندڕەوە ڕاستڕەوەكان ‌و فراوانبوونی دیاردەی میلشیایی لە جیهاندا دەردەكەوێت، ڕەنگدانەوەی قەیرانی سەرمایەدارییە، كە ئەمەش هەڕەشەیەكی مەترسیداری ئێستا ‌و ئایندەیە لە مرۆڤایەتی.

ڕووبەڕووبوونەوەی فاشیزم‌ و تیرۆر ئەركێكی نیشتمانی ‌و نێونەتەوەییە ‌و گرنگە لە ئاستی نێودەوڵەتیدا پلاتفۆرمێكی نێودەوڵەتی دژ بە شەڕ ‌و لەپێناوی ئاشتیدا بنیاتبنرێت ‌و وەك بزووتنەوەیەكی كۆمەڵایەتی كارا لە ئاستی جیهاندا، كار بۆ ڕیسواكردنی دیاردەكانی فاشیزمی نوێ بكات‌ و ئەركی كۆتاییهاتن بە شەڕ‌ و چاوگەكانی بارگرژی‌ و كار بۆ سەرخستنی پرۆسەكانی ئاشتی و دیموكراسی ‌و عادیلانە بخاتە ئەستۆی خۆی ‌و پشتگیری لە تێكۆشانی گەلان دژ بە دیكتاتۆری‌ و پاراستنی ئەو گەل ‌و كەمینانە بكات، كە دووچاری هەڕەشەی پاكتاوی نەژادی دەبنەوە.