سەبارەت بە دژایەتی هەوڵی حکومەت بۆ ڕێکخستنی دارایی لە ڕوانگەیەکی جیاوازەوە لێرە بەشداریتان دەکەم، پرسە ئابورییە تایبەتیەکان بۆ پسپۆرانی بوارەکە جێ دێڵین. لەسەرتاسەری ئەم زەوییەدا ژیانی مرۆڤ بە درێژایی مێژووی مرۆڤایەتی شاهیدی نەخشێکە کە دووبارە دەبێتەوە. گومان بەرامبەر نوێیەکان. لەوانەیە باشتر بێت ئاماژە بە بابەتێک بکەم کە ئێوە شاهیدیم بۆ دەدەن، لەبیرتانە لە چۆن گومان و بەرگرییان بەرامبەر فاکسینی کۆڕۆنا نیشاندا، لە زانکۆ مامۆستایەکی ئەمریکی دژی بەکارهێنانی بوو، زانکۆی جێهێشت، بە ئێمەی دەگووت وامن دەڕۆمەوە ئەمریکا، بەپەرۆشم بۆتان چونکە زۆر نابات هەمووتان دەمرن. ئەم جۆرە بەرەنگارییە جەخت لەسەر مەیلی زگماکی مرۆڤ دەکاتەوە بۆ پابەندبوون بە ئاشناکان و بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانکاری، تەنانەت کاتێک سوودی بەرجەستەش پێشکەش بکات.
نەلێرە لە هەموو کۆمەڵگەکان بەڕێژەیی ، لەلایەن خەڵکێکەوە دەستپێشخەرییە حکومییەکان کە ئامانجیان مۆدێرنکردنی سیستەمی داراییە، ڕووبەڕووی ترس و بەرەنگاربوونەوەی بەرفراوان دەبنەوە.
لە بەرەنگاربوونەوەی ڤاکسینەکانەوە دەتوانین ئاماژە بە گومانی کۆمەڵایەتی بکەین. لەوانەیە لەسەر ڤاکسینەکان بمێنینەوە خراپ نەبێت، مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ڕۆژانی سەرەتای کوتان دژی کۆکە لەلایەن ئێدوارد جێنەر لە کۆتایی سەدەی ١٨، ڤاکسینەکان تێکەڵ بە مشتومڕ و گومان بوون. سەرەڕای سەرکەوتنی مۆنۆمێنتالی ڤاکسینەکان لە بنبڕکردنی نەخۆشییەکان و ڕزگارکردنی ژیانی ڕێژەی هەرەبەرزی مرۆڤ، لە هەرێمی کوردستان پرسی ڤاکسینی ڤایرۆسی کۆرۆنامان باشتر لەبیرە، هەڵمەتەکانی زانیاری هەڵە ترسیان لە کاریگەری و سەلامەتییەکەی بڵاوکردەوە، بە 'کوشندە' ناوزەدیان دەکرد یان کاریگەرییە درێژخایەنەکانییان خستە ژێر پرسیارەوە. هەستی هاوشێوە بە درێژایی مێژوو لە کاتی هێنانەکایەی ڤاکسینی دژە سیل و ئیفلیجی منداڵان و نەخۆشییە درمییەکانی دیکەدا دەنگی دایەوە.
مرۆڤ ناتوانێت ڕۆڵی هۆکارە کولتووری و کۆمەڵایەتییەکان لە داڕشتنی هەڵوێستەکان بەرامبەر بە ڤاکسینەکان چاوپۆشی لێبکات. لە ئەمڕۆدا زیاتر لە پێشۆو زانیارییەکانی هەڵەو ناڕاست و مەبەستدار خێراترو کاریگەرتر بڵاو دەبنەوە ئەمەش لە ڕێگەی پلاتفۆرمی سۆشیال میدیاوە ئەنجام دەدرێت و گومانەکان گەورەتر دەکات، کە دەبێتە هۆی دوودڵی لە پێدراوە نوێیەکان تەنانەت لەو کۆمەڵگایانەی کە دەستیان بە زانیاری وردیش دەگات.
دەتوانرێت هاوتەریبەکە لەگەڵ هەوڵەکانی حکومەت بۆ مۆدێرنکردنی سیستەمی دارایی کە هەڵمەتی گواستنەوەی کارمەندانی کەرتی گشتیە بۆ هەژماری بانکی و کەمکردنەوەی پشتبەستن بە پارەی کاش، سەیری کەمپەینەکان بکەین لە پشتیانەوە، گومانی کۆمەڵایەتی، بەرژەوەندی گەندەڵکاران، خواستی حزبی و زۆر بابەتی دیکە ببینین. لە کاتێکدا ئەم جۆرە دەستپێشخەرییانە لە ڕووی کارایی و شەفافیەت و گشتگیری داراییەوە سوودی حاشا هەڵنەگر پێشکەش دەکەن، بەڵام لەلایەن لایەنە جیاوازەکانەوە ڕووبەڕووی دژایەتییەکی توند دەبنەوەو دۆخی بێ ڕاتبی مامۆستایانیش لەلایەن کەسانێکەوە سودی لێوەرگیراوە. سەرەڕای ئەمانە زۆرجار ڕەخنەگران نیگەرانی خۆیان سەبارەت بە پێشێلکردنی تایبەتمەندی، وابەستەیی تەکنەلۆژیا و پەراوێزخستنی دانیشتوانی ناوچە هەژارەکان کە ڕەنگە دەستڕاگەیشتنیان بە خزمەتگوزارییە بانکییەکانیان کەم بێت، دەوروژێنن.
نموونەی دژبوونەوەی خەڵکێک لە چین و توێژی جیاواز لە بەرامبەر گۆڕانکاری لە بواری داراییدا زۆرن. لە هیندستان، هەڵمەتی داماڵینی دراو لە ساڵی ٢٠١٦ کە ئامانجی سنووردارکردنی گەندەڵی و بەرەوپێشبردنی مامەڵە دیجیتاڵییەکان بوو، ڕووبەڕووی کاردانەوەی هاوڵاتیان بووەوە ئەو هاوڵاتیانەی کە کێشەی کەمیی پارە و پێویستی ژیانی ڕۆژانە هیلنکی کردوون. بە هەمان شێوە هەوڵەکان بۆ جێبەجێکردنی سیستەمی پارەدانی ئەلیکترۆنی لەو وڵاتانەی کە ئابووریی نەختینەیان چەسپاوە، ڕووبەڕووی دژایەتی و بەرهەڵستی دەبێتەوە لەلایەن بازرگانان و ئەو کەسانەی کە ئامادە نین تەکنەلۆژیا وردەکان بەکاربێنن
ئەمەیە ترس لە نەزانراوەکان و پرسی گوومانی کۆمەڵایەتی و پاڵنەری سیاسی وەک بەرژەوەندییە تایبەتەکانی لایەنەکان. بەڵام مێژوو فێرمان دەکات کە زۆرجار پێشکەوتن پێویستی بە ڕەچەشکێنی و تێپەڕین لە ناوچەی خووپێوەگرتوو و دڵنیایمان هەیە. هەروەک چۆن ڤاکسینەکان شۆڕشێکی گەورەیان لە بواری چاودێری تەندروستیدا کرد ، مۆدێرنکردنی سیستەمی دارایی بەڵێنی پەرەپێدانی گەشەی ئابووری و کەمکردنەوەی نایەکسانی و بەرزکردنەوەی حوکمڕانی لەخۆدەگرێت.
زاڵبوون بەسەر گومانە کۆمەڵایەتییەکان و بڕینی ئەوکۆسپانەی بەمەبەستی جۆراوجۆر دروست دەکرێن پێویستی بە ڕێبازێکی فرەلایەنە هەیە. هەڵمەتی پەروەردەیی بەهێزی دەوێت، کاری دەوێت بۆ ڕەواندنەوەی زانیاری هەڵە، بەهێزکردنی متمانە لە ڕێگەی پەیوەندی شەفاف و لێپرسینەوە و دڵنیابوون لەوەی کە نەک هەولێر و سلێمانی و دهۆک بەڵکو قەزاو ناحیەکانیش سودمەند دەبن و دواتر ناکرینە ۆراکی چەرچی بانکی. سەرەڕای ئەوە، کاربەدەستانی کابینەی سەرۆک وەزیران مسرور بارزانی پێویستیانە لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان پەیوەندی دڵنیاکەرەوە ببەستن.
لە کۆتاییدا دیاردەی گومانخوازی کۆمەڵایەتی بەرامبەر بە ڤاکسین و مۆدێرنیزاسیۆنی دارایی ڕەنگدانەوەی دووفاقی مرۆڤایەتییە بەرامبەر بە گۆڕانکاری. بەڵام مێژوو شایەدی هێزی گۆڕینی داهێنان دەدات لە باشترکردنی ژیان و هاندانی پێشکەوتن. کۆمەڵگاکان بە پەرەپێدانی گفتوگۆ، پێشخستنی پەروەردە و ئەولەویتدان بە گشتگیری، دەتوانن بە ڕەوتی گومانەکاندا بڕۆن و ڕێڕەوێک بەرەو داهاتوویەکی گەشاوەتر و خۆڕاگرتر دابڕێژن.