هەرێم نیوز

یاسای ڕیشەکێشکردنی بەعس، کە بە فەرمی بە "یاسای لێپرسینەوە و دادپەروەری ژمارە (١٠)ی ساڵی ٢٠٠٨" ناسراوە،  لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە دەرچووە بە مەبەستی پاککردنەوەی دامودەزگاکانی دەوڵەت و کۆمەڵگا لە ئاسەوارەکانی حیزبی بەعسی هەڵوەشاوە.

 ئامانجی سەرەکی یاساکە بریتییە لە "هەڵوەشاندنەوەی سیستمی حیزبی بەعس لە ڕووی فیکریی، ئیداریی، سیاسیی، کولتووریی و ئابوورییەوە لە کۆمەڵگای عێراق و دامەزراوەکانی دەوڵەت و کۆمەڵگەی مەدەنیدا".ئەم یاسایە جێگەی یاسای "هەڵکێشانی ڕەگی بەعس"ی گرتەوە کە لەلایەن پۆڵ بریمەر، حاکمی مەدەنی ئەمریکییەوە لە ساڵی ٢٠٠٣ دەرکرابوو.

گرنگترین بڕگە و بەندەکانی یاساکە:

 
یاسای لێپرسینەوە و دادپەروەری کۆمەڵێک بڕگە و ڕێکاری لەخۆگرتووە کە چارەنووسی ئەندامانی پێشووی حیزبی بەعس و دەزگا سەرکوتکەرەکانی ڕژێمی پێشوو دیاری دەکات. گرنگترین بەندەکانی بریتین لە:

پلە باڵاکانی حیزب: بەپێی یاساکە، ئەو کەسانەی کە پلەی "ئەندامی لق (عضو فرع)" و پلەی بەرزتریان لە حیزبی بەعسدا هەبووە، لە خزمەتی گشتی دووردەخرێنەوە و مافی خانەنشینییان نابێت، تەنها لە حاڵەتی تایبەتدا نەبێت کە ئەنجومەنی وەزیران بە ڕەزامەندی پەرلەمان بڕیاری لەسەر دەدات.

پلەکانی خوارتر: ئەو فەرمانبەرانەی کە پلەی "ئەندامی شعبه (عضو شعبة)"یان هەبووە، خزمەتەکەیان کۆتایی پێدەهێنرێت و بەپێی یاسای خزمەت و خانەنشینی، خانەنشین دەکرێن.

دەزگا ئەمنییەکان: هەموو ئەندامانی دەزگا ئەمنییە سەرکوتکەرەکانی ڕژێمی پێشوو، وەک دەزگای هەواڵگریی، ئاسایشی تایبەت، و فیداییەکانی سەدام، لە کارەکانیان دووردەخرێنەوە و خانەنشین دەکرێن. بەڵام فیداییەکانی سەدام هیچ مافێکی خانەنشینییان نییە.

بەربژێری بۆ پۆستە باڵاکان: ئەو کەسانەی پلەی "ئەندامی فرقە (عضو فرقة)" و بەرەو سەرەوەیان هەبووە، بۆیان نییە خۆیان بۆ پۆستەکانی وەک سەرۆکایەتییەکان، ئەندامێتی پەرلەمان، و ئەنجومەنی پارێزگاکان بپاڵێون.هەروەها ناتوانن پۆستی بەڕێوەبەری گشتی و پۆستە باڵاکانی تر وەربگرن.

لێپرسینەوەی دادوەری: ئەو کەسانەی کە تاوانیان دژی گەلی عێراق ئەنجامداوە یان لەسەر حیسابی سامانی گشتی دەوڵەمەند بوون، دەدرێنە دادگا بەمەبەستی لێپرسینەوە.

قەدەغەکردنی حیزبی بەعس: یاساکە جەخت لەسەر قەدەغەبوونی حیزبی بەعس و هەموو چالاکییەکانی دەکاتەوە بەپێی ماددەی (٧)ی دەستووری عێراق.

جێبەجێکردنی یاساکە:

ئەو لایەنەی کە بەرپرسیارە لە جێبەجێکردنی ئەم یاسایە "دەستەی باڵای نیشتمانیی لێپرسینەوە و دادپەروەری"یە، ئەم دەستەیە دەسەڵاتی دارایی و کارگێڕیی سەربەخۆی هەیە و ئەرکەکانی بریتین لە:

پشکنینی ناوی بەربژێرەکان: پێش هەموو هەڵبژاردنێک، ناوی بەربژێرەکان بۆ ئەم دەستەیە دەنێردرێت تا دڵنیایی بدرێت کە یاساکە نایانگرێتەوە.

لێکۆڵینەوە و دەرکردنی بڕیار: دەستەکە لێکۆڵینەوە لە دۆسیەی ئەو کەسانە دەکات کە گومانیان لێدەکرێت و بڕیاری پێویستیان لەبارەوە دەردەکات.

پاراستنی ئەرشیف: دەستەکە ئەرشیفێکی تایبەت بە ناوی هەموو ئەو کەسانە دروست دەکات کە یاساکە دەیانگرێتەوە.

ئەم یاسایە لە سەرەتای دەرچوونییەوە تا ئێستا بابەتی مشتومڕی سیاسی بووە لەنێوان لایەنە عێراقییەکاندا و داواکاری بۆ هەموارکردنەوەی یان هەڵوەشاندنەوەی بەردەوام هەبووە.

لە ماوەکانى پێشووشدا نورى مالیکی رایگەیاند زیاتر لە 27 هەزار کۆنە ئەندامی حیزبی بەعسی قەدەغەکراو لەنێو کابینەى ئێستاى حکومەتدان و کارەکانیان ئەنجام دەدەن، بە بێ ئەوەى ناوى هیچ شوینێکى کارکردنیان یان ناوى پارێزگاکەیان بهێنێت، بەڵام ئەوەى جێگەى سەرنجی هەمووانە بۆ هەڵبژاردنى 11ـى تشرینى دووەمی 2025 ژمارەیەک لە کاندیدبوون دوورخراونەتەوە کە وەک کۆمیسۆنی باڵاى هەڵبژاردنەکان رایگەیاندووە چەند دانەیەکیان سەر بە پارتێکى دیاریکراوى کوردستانن لە کەرکووک و موسڵ.